Τα περιοδικά μόδας τη βικτωριανή εποχή (ναι, υπήρχαν!), οι εφημερίδες και οι διαφημίσεις έστελναν διαρκώς το μήνυμα πως οι γυναίκες δεν πρέπει να παραμελούν τον εαυτό τους. Πολύ περισσότερο, θα πρέπει να περιποιούνται τον εαυτό τους ώστε να βρουν έναν άνδρα και να τον κρατήσουν ικανοποιημένο και ευτυχισμένο. Και μπορεί να μην το παραδέχονταν ποτέ, αλλά το μακιγιάζ ήταν ένας τρόπος για τις γυναίκες προκειμένου να ενισχύουν την εμφάνισή τους.
Το μακιγιάζ χρησιμοποιούνταν κανονικά και εκείνη την εποχή με διαφορετικό τρόπο και ασφαλώς διαφορετικά προϊόντα. Τα βικτωριανά καλλυντικά ήταν συχνά τοξικά καθώς περιείχαν συστατικά όπως μόλυβδο, υδράργυρο, αμμωνία. Πολλά από αυτά είχαν ως στόχο μια απαλή και πολύ καθαρή επιδερμίδα.
Οι δύο κυρίαρχες τάσεις όσον αφορά στο μακιγιάζ, ήταν το «φυσικό» και το «βαμμένο», το οποίο εκείνη την εποχή θεωρούνταν προκλητικό. Και όχι μόνο αυτό. Οι γυναίκες που βάφονταν αντιμετωπίζονταν σαν να είχαν παραβεί τους νόμους της θρησκείας. Ωστόσο, αυτό έκανε τις γυναίκες περισσότερο επαναστάτριες… και ήθελαν αυτό που δεν μπορούσαν να έχουν ή αυτό που απαγορευόταν.
Το υπερβολικό μακιγιάζ θεωρούνταν χαμηλού επιπέδου, ενώ το καθαρό, φυσικό πρόσωπο απαλλαγμένο από κηλίδες, φακίδες ή σημάδια, θεωρήθηκε όμορφο. Ασφαλώς αυτό δεν σημαίνει πως η γυναίκα την εποχή εκείνη δεν δοκίμαζε στα κρυφά τις δικές της θεραπείες και καλλυντικά για να καλύψει τις ατέλειες του προσώπου της και να βελτιώσει την εμφάνισή της.
Οι γυναίκες που συμμετείχαν και σε κοινωνικές εκδηλώσεις, δεν ήθελαν να γίνει γνωστό πως χρησιμοποιούσαν καλλυντικά, γι’ αυτό και η ρουτίνα ομορφιά τους δεν δημοσιοποιήθηκε ούτε συζητήθηκε (ίσως να αντιγράφαμε και ορισμένα tips της εποχής εκείνης). Δεν θα τις έβλεπες να αγοράζουν καλλυντικά, αλλά θα τα έφτιαχναν μόνες τους στα κρυφά!
Μια υγιής επιδερμίδα διέκρινε και την κοινωνική κατάσταση μιας γυναίκας. Συγκεκριμένα, μια γυναίκα υψηλότερης κοινωνικής θέσης θα χρησιμοποιούσε αξεσουάρ, όπως γάντια και ομπρέλα για να προστατεύσει την επιδερμίδα της από το περιβάλλον. Μια βασική κρέμα από νερό, λάδι και γαλακτωματοποιητή ήταν βασική στην καθημερινότητά της. Μάλιστα, η συγκεκριμένη κρέμα θεωρούνταν ευεργετική για τον καθαρισμό και την ενυδάτωση της επιδερμίδας, για ένα απαλό και ευαίσθητο δέρμα.
Όσο πιο ευαίσθητο και χλωμό το πρόσωπο, τόσο το καλύτερο για εκείνη την εποχή. Για τον λόγο αυτό ορισμένες γυναίκες ανώτερης τάξης έφτασαν στο σημείο να φορούν πούδρες χρώματος λεβάντας ή να τονίζουν τις φλέβες τους με μπλε μολύβι για να φαίνονται πιο χλωμές και ευαίσθητες!
Η «τάση» στο μακιγιάζ ήταν η όψη που έδινε η φυματίωση. Χλωμό πρόσωπο με κόκκινα μάγουλα. Γνωστή ως «ρομαντική αρρώστια», η φυματίωση έγινε πρότυπο ομορφιάς. Η ιδανική γυναίκα είχε πολύ λευκή επιδερμίδα, υγρά μάτια, κόκκινα μάγουλα και χείλη. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί κι από το γεγονός πως η φυματίωση θεωρούνταν «ευλογημένη» ασθένεια, ενώ οι γυναίκες ήταν περισσότερο επιρρεπείς.
Ένα πορσελάνινο πρόσωπο ήταν ο στόχος και οι γυναίκες θα χρησιμοποιούσαν ακόμη και μόλυβδο (ναι, μόλυβδο!) στην προσπάθειά τους να απομακρύνουν όλες τις ατέλειες, ακόμη κι αν έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή τους. Πολύ περισσότερο, οι γυναίκες με φακίδες ή οποιοδήποτε άλλο σημάδι στο δέρμα, ξέπλεναν το πρόσωπό τους με λεμόνι ή ακόμη και ανθρακικό οξύ, και έκαναν ηλιοθεραπεία για να καούν τα σημάδια. Θα ήταν προτιμότερο να μη τα δοκιμάσετε όλα αυτά στο σπίτι!
Οι γυναίκες που προτιμούσαν το βαμμένο στιλ, χρησιμοποιούσαν μια βάση για makeup, φτιαγμένη από μόλυβδο, μια διαδικασία που ονομαζόταν «επισμάλτωση». Προσπαθούσαν να αποφύγουν τις υπερβολικές εκφράσεις στο πρόσωπο, διότι οι ουσίες αυτές θα «έσπαγαν». Τα συγκεκριμένα συστατικά ήταν διαβρωτικά για το δέρμα, ενώ οι γυναίκες αναγκάζονταν να συνεχίσουν να τα εφαρμόζουν για να καλύψουν την ζημιά. Ένας φαύλος κύκλος!
Την ίδια στιγμή, το ρουζ χρησιμοποιήθηκε για να προσθέσει χρώμα στα μάγουλα και τα χείλη. Γιατί μπορεί να αποθαρρύνονταν να χρησιμοποιούν μακιγιάζ, αλλά βρήκαν τρόπους να βελτιώσουν την επιδερμίδα τους, χρησιμοποιώντας ρουζ. Όχι, βέβαια το προϊόν που χρησιμοποιούμε σήμερα, αλλά φυσικά συστατικά, όπως φράουλες ή βότανα θεωρήθηκαν ότι παρέχουν ένα κατάλληλο χρώμα κι έτσι τα προτιμούσαν. Για τα χείλη, χρησιμοποιήθηκαν συστατικά όπως ρίζα τεύτλων, βότανα, αμύγδαλα κ.α.. Μάγουλα και χείλη είχαν τις ίδιες ροζ-κόκκινες αποχρώσεις!
Όσον αφορά στο μακιγιάζ των ματιών, τα πιο υγρά μάτια θεωρήθηκαν ελκυστικά σε συνδυασμό με ένα πιο χλωμό πρόσωπο. Για να το πετύχουν αυτό οι γυναίκες έβαζαν μερικές σταγόνες αρώματος ή εσπεριδοειδών στα μάτια τους. Το μακιγιάζ των ματιών, «ολοκλήρωνε» ο υδράργυρος, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για να κάνει τα φρύδια και τις βλεφαρίδες περισσότερο πλούσια και πυκνά.
Σε γενικές γραμμές το στιλ «no makeup» ήταν ο κανόνας τότε και σήμερα το εκτιμούμε περισσότερο από ποτέ!
Και τα μαλλιά;
Τα μαλλιά ήταν ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα και οι γυναίκες επένδυαν πολύ χρόνο και προσπάθεια για να πετύχουν το τέλειο αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα, σπάνια έλουζαν τα μαλλιά τους, ενώ μετά τα 15 χρόνια τους, θα έπρεπε να τα έχουν πιασμένα.
Τα μακριά μαλλιά θεωρήθηκαν εξαιρετικά θηλυκά και σαγηνευτικά και για αυτόν τον λόγο, μόνο οι σύζυγοί τους μπορούσαν να τις δουν με τα μαλλιά τους κάτω. Προκειμένου να επιτύχουν όλα αυτά τα περίτεχνα πιασίματα, χρησιμοποιούσαν μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων. Μια ουσία που ονομάζεται «ballantine» χρησιμοποιήθηκε ευρέως ως ένα είδος σπρέι, ώστε να φτιάχνουν τα μαλλιά τους. Συχνά, αυτό το κολλώδες διάλυμα αναμειγνυόταν με αλκοολούχα ποτά, όπως το ουίσκι και χρωματιζόταν με φυσικά μελάνια για να δώσει λάμψη και μια όμορφη απόχρωση. Προκειμένου να τα λούσουν, χρησιμοποιούσαν ένα διάλυμα με αμμωνία (η οποία είναι πολύ διαβρωτική όταν αντιδρά στο νερό) για να σκοτώσει τυχόν ψείρες και να αφαιρέσει όλες τις ακαθαρσίες που συσσωρεύονταν. Όσοι δεν εμπιστεύονταν τόσο πολύ την αμμωνία, θα δημιουργούσαν μια «πάστα» με κρεμμύδι για να αφαιρέσουν τη λιπαρότητα και να δώσουν λάμψη!
Το βέβαιο είναι πως η βικτωριανή εποχή ήταν μια περίοδος κατά την οποία οι γυναίκες μπορούσαν να επικεντρωθούν στην εξωτερική τους εμφάνιση περισσότερο από τις προηγούμενες. Δυστυχώς, πολλά από τα «μυστικά» ομορφιάς εκείνης της εποχής ήταν εξαιρετικά επώδυνα και επικίνδυνα για την υγεία -ακόμα μια απόδειξη της αφόρητης κοινωνικής πίεσης που αισθάνονταν οι γυναίκες τότε.
Υπάρχει αντίστοιχη κοινωνική πίεση και σήμερα; Όχι στον ίδιο βαθμό, αλλά σαφώς και υπάρχει ακόμα.
Συμπέρασμα: Κάντε ό,τι θέλετε και φροντίστε την εμφάνισή σας όπως θέλετε, αγαπήστε τον εαυτό σας, καλλιεργήστε το μέσα μαζί με το έξω και ζήστε μια ευτυχισμένη ζωή!